در این جا به برخی از آداب تغذیه از نظر اسلام، به نحو اختصار، اشاره می نماییم:
با نمک شروع و ختم کردن: در احادیث فراوانی تاءکید شده که غذا را با نمک شروع و ختم نمایید. پرواضح است، این دستور العمل برای کسانی است که نمک برای آنها زیان آور نباشد. به برخی از این احادیث که از قول پیامبر اکرم (ص ) روایت شده اند، توجه فرمایید:
افتتحوا بالملح، فانه دواء من سبعین داء؛ [1]
(تغذیه را) با نمک آغاز کنید! زیرا دوای هفتاد درد است.
من اکل الملح قبل کل شی ء و بعد کل شی ء دفع الله ثلاثماة و ستین نوعا من البلاء اهونها الجذام؛ [2]
هر کس قبل و بعد از هر چیز (خوردنی ) نمک بخورد، خداوند 360 نوع بلا را از او دور می کند، که سبک ترین (و ساده ترین ) آنها جذام است.
ثلاث لقمات بالملح قبل الطعام تصرف عن ابن آدم اثنین و سبعین نوعا من البلاء، منه الجنون و الجذام و البرص؛[3]
سه لقمه با نمک قبل از غذا، 72 نوع بلا را که دیوانگی و جذام و پیسی از جمله آن هاست، از فرزند آدم بر می گرداند.
خلال کردن دندان و مضمضه نمودن: پس از میل غذا، لازم است انسان برای حفظ سلامت دهان و دندان، با خلال کردن، قطعات باقی مانده غذا در بین دندانها را خارج نموده و سپس با آب در دهان گردانیدن، دهان را به طور کامل تمیز نماید. این کار در ضمن، از بو گرفتن دهان نیز جلوگیری می کند.
پیامبر اکرم (ص ) در این خصوص می فرماید:
تخللوا علی اثر الطعام و تمضمضوا، فانهما مصحه الناب و النواجذ؛ [4]
پس از غذا دندان هایتان را خلال نموده و آب در دهان بگردانید، زیرا این دو (کار) بهداشت دندان های نیش و کرسی می باشند.
امام صادق علیه السلام نیز در حالی که خود خلال می نمود، به ((وهب بن عبدربه )) فرمود:
ان رسول الله (ص ) کان یتخلل و هو یطیب الفم؛ [5]
رسول خدا (ص ) دندان هایش را خلال می نمود، و خلال کردن دهان را خوش بو می سازد.
سرد کردن غذا: گروهی از مردم علاقه مندند غذا را داغ مصرف نمایند.
پزشکان این کار را برای سلامتی زیان آور می دانند. پیامبر گرامی اسلام نیز از مصرف غذای داغ منع کرده و فرمودند:
برد الطعام، فان الحار لابرکه فیه؛ [6]
غذا را سرد کن! زیرا در غذای داغ برکت نیست.
خاک خوری: بعضی از مردم، به ویژه گروهی از زنان باردار، عادت دارند خاک بخوردند. این کار از بهداشتی ممنوع و از نظر اسلام، حرام است. گر چه از نظر اسلام، خوردن هر چیزی که برای سلامتی انسان ضرر قابل توجهی داشته باشد حرام است، ولی در این خصوص، احادیث فراوانی رسیده که در این جا به چند حدیث نبوی اشاره می نماییم:
اکل الطین حرام علی کل مسلم؛ [7]
خاک خوری بر هر مسلمان حرام است.
پی نوشت:
[1] بحار الانوار، ج 62، ص 293-
[2] بحار الانوار، ج 62، ص 293-
[5] محمد باقر بهبودی، صحیح الکافی، ج 3، ص 191-
[6] بحار الانوار، ج 62، ص 291-